Chcąc wypróbować inne systemy operacyjne niż Windows, trzeba spełnić kilka warunków, które pozwolą na dowolne formatowanie, instalowanie, ustawianie i kasowanie innych systemów operacyjnych zachowując dotychczas używany Windows.

Dysk, trzeba go podzielić na partycje, maksymalnie mogą być cztery, jeśli jest duży, to robimy trzy parytcje podstawowe i jedną logiczną, a na logicznej tyle dysków ile się chce.
Uwaga, jeśli mamy duży dysk z jedną partycją na której jest Windows to trzeba ten dysk zmniejszyć za pomocą odpowiedniego oprogramowania, a o tym innym razem.
Wyjaśnienie
Decydując się na inny, nowy, lepszy i bezpieczniejszy OS warto zostawić sobie furtkę, by w razie kiedy się nie spodoba nowość, móc wrócić do jedynego najukochańszego systemu. Jednak duży nakład pracy może zniechęcać, bo znowu mam wgrywać wszyskie uaktualnienia i sterowniki to sobie dam spokój. Dlatego osobna partycja daje możliwość testowania tak długo, jak się chce, bez kasowania.
Na początek wystarczy zrobić miejsce na dysku ok 30-50 GB na jeden OS, wszystko jedno czy jest to partycja podstawowa czy rozszerzona. Startujemy z płyty. Instalator kiedyś był prosty (teraz jest różnie) natępnie kolejno wybieramy opcje tj. język systemu i klawiatury. Kiedy pojawi się ekran z możliwością wyboru gdzie zainstalować system, polecam wybrać opcję indywidualny układ. Następnie należy wskazać zwolnione miejsce i instalować dalej. Jednak w tym miejscu wybiera się opcje, które rzutują na całą pracę w już zainstalowanym systemie. W większości przypadków pozostawienie domyślnych opcji spowoduje szybkie i bezproblemowe zainstalowanie systemu. Należy pamiętać, że dysk i partycje są inaczej oznaczone niż w Windows: dysk /dev/sda, partycja /dev/sda1. W uruchomionej dystrybycji live wystarczy wpisać fdisk -l, i lub mount, wtedy można zobaczyć jak nazywane są dyski i partycje w linuxie.

MBR
W sumie to o te pierwsze 512 bajtów dysku rozbijają się wszyscy początkujący. Microsoft nigdy nie raczył zauważyć innych systemów i nie zaktualizował swojego instalatora tak by ten sprawdził czy na dysku są inne systemy operacyjne. Kiedy się coś nie powiedzie – a tak jest najczęściej – wtedy instalator windowsa zamazuje bez pytania MBR (master boot record). W Linuksie jest możliwość zrobić sobie kopię MBR i potem można prawie wszystko 🙂

kopia MBR
dd if=/dev/sda of=/dowolny/katalog/MBR bs=512 count=1
przywracanie MBR
dd if=/dowolny/katalog/MBR of=/dev/sda bs=512 count=1
dd – to program, if, of – to opcje, bs – rozmiar bloku danych, count – ilość
w większości przypadków dysk C: to /dev/sda, a dysk D: to /dev/sdb, ale nie zawsze i lepiej to sprawdzić komendami fdisk czy mount.

Teraz można instalować i testować ile się chce i jak długo chce. Skasować dane czy sformatować partycję można w każdej chwili, na każdy system plików. Można Windowsem używając diskmgmt.msc bądź programem gparted – jest także wersja dla windows. W przypadku gdy nieopatrznie zostanie włożona do napędu płyta instalacyjna windows, która skasuje MBR, uruchamiamy komp ponownie z płyty live, teraz trzeba poszukać USB i przywracamy oryginalny MBR, restart … i tyle. 🙂

Grub
Mam dysk na którym istnieją obok siebie windows z ubuntu. Ponieważ nie zrobiłem kopii MBR według instrukcji powyżej, to by przywrócić możliwość startu dla obu systemów np. po formacie i czystej instalacji Windows. W żadnym wypadku nie formatujemy ani nie instalujemy na nowo (partycji) na której jest Ubuntu. Wystarczy uruchomić płytę live lub dysk usb, po uruchomieniu w terminalu wykonujemy następujące komendy

– Ubuntu:
sudo fdisk -l (pokaże jakie dyski i partycje są w systemie)
sudo mkdir /mnt/root (tworzy katalog)
sudo mount -t ext4 /dev/sdaX /mnt/root (montuje system ext4 lub inny ext3, ext2 gdzie nr sdaX odczytany fdiskiem)
sudo mount -t proc none /mnt/root/proc (tworzy wirtualny system plików)
sudo mount -o bind /dev /mnt/root/dev (tworzy niezniszczalne linki)
sudo chroot /mnt/root /bin/bash (zmiana katalogu głównego)
grub-install /dev/sda (instaluje gruba na dysku)
update-grub (tworzy plik konfiguracyjny)

– Fedora:
# mount /dev/sda1 /mnt
# mount –bind /proc /mnt/proc
# mount –bind /dev /mnt/dev
# chroot /mnt
#grub-install /dev/sda lub #grub2-install /dev/sda
#grub2-mkconfig -o /boot/grub2/grub.cfg